Wczytywanie...
GLP-1 (peptyd glukagonopodobny-1) to hormon peptydowy produkowany głównie w komórkach L i neuronach jelitowych po spożyciu pokarmu, odgrywający kluczową rolę w regulacji poziomu cukru we krwi, kontroli apetytu i trawieniu. Stymuluje wydzielanie insuliny, spowalnia opróżnianie żołądka i zmniejsza spożycie pokarmu, co pomaga obniżyć poziom glukozy we krwi i kontrolować masę ciała. Nauka wykazała, że niedostateczna produkcja tego hormonu w jelitach stała się przyczyną pojawienia się pandemii otyłości i cukrzycy typu 2. Parę lat temu hormon GLP-1 udało się uzyskać syntetycznie i jako substancja aktywna (Semaglutyd) w leku Ozempic zrewolucjonizował sposoby leczenia cukrzycy 2 i otyłości. Niestety lek leczy skutki a nie przyczyny a dodatkowo podawany w formie zastrzyków jest drogi, a jego długotrwałe stosowanie może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym raka tarczycy, utraty masy mięśniowej i uszkodzenia nerek.
To spowodowało rosnącą popularność naturalnej alternatywy dla leku Ozempic. W tym opracowaniu dowiedz się, jak wprowadzić korzystne zmiany w diecie i jakie zastosować suplementy aby osiągnąć i utrzymać prawidłową produkcję hormonu GLP-1 w odpowiedzi na pojawienie się pokarmu w jelicie, bez konieczności stosowania leków. Być może jest to jedyne opracowanie w którym podajemy orientacyjne czasy potrzebne do pełnej regeneracji metabolizmu glukozowego.
Zmniejszenie produkcji hormonu GLP-1 (glukagonopodobnego peptydu-1) przez komórki L w jelicie może być związane z różnymi czynnikami, które na przestrzeni lat wpływają na dysfunkcje tych komórek. Jednym z powodów jest proces starzenia się organizmu. Pomijając tą oczywistą prawidłowość, najczęstszą przyczyną dysfunkcji komórek L są: dieta oparta o wysokoglikemiczne węglowodany, duża ilość spożywanych nasyconych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (LCT) i trans tłuszczy, przewlekła hiperglikemia (wysoki poziom cukru we krwi), zaburzenia mikrobiomu jelitowego i przewlekłe stany zapalne komórek tłuszczowych i choroby jelit.
Pierwszą przyczyną jest stosowanie przez lata niewłaściwej diety bogatej w wysokoglikemiczne węglowodany, żywność wysoko przetworzoną i tłuszcze LCT. Tego typu dieta stosowana przez wiele lat, dezaktywuje w jelicie komórki typu L, które są odpowiedzialne za produkcje hormonu GLP-1. Z czasem prowadzi to do rozwoju chorób cukrzycowych i dalszej degradacji włącznie z uszkodzeniami komórek L na skutek przewlekłej hiperglikemii. Wysoki poziom glukozy może również wpływać na wrażliwość komórek L na bodźce, które normalnie stymulują wydzielanie GLP-1.
Drugim powodem są zaburzenia mikrobiomu jelitowego, który odgrywa kluczową rolę w regulacji funkcji komórek L. Zaburzenia w składzie mikrobiomu (dysbioza) mogą prowadzić do zmniejszenia produkcji GLP-1. Niektóre bakterie jelitowe produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), które stymulują komórki L do wydzielania
GLP-1 a zmniejszenie liczby tych bakterii może wpłynąć na niedostateczną produkcje tego hormonu
Trzecim powodem są przewlekłe stany zapalne w jelicie, np. w przebiegu chorób zapalnych jelit (IBD) lub otyłości, mogące prowadzić do uszkodzenia lub dysfunkcji komórek L.
Innym czynnikiem z tej grupy to nadmierne stężenie cytokin prozapalnych (np. TNF-α, IL-6), hamujących produkcję GLP-1.
Pozostałe czynniki, którymi nie będziemy się tu zajmowali, takie jak przyjmowanie leków a w szczególności antybiotyki, substancje chemiczne w tym słodziki, substancje toksyczne (np. alkohol), brak aktywności fizycznej mają udowodniony negatywny wpływ na jelitową gospodarkę hormonalną przyczyniając się do jeszcze większego pogłębiania stanów przed cukrzycowych.
Leczenie niedoborów GLP-1 (glukagonopodobnego peptydu-1) w sposób naturalny musi odbywać się drogą odbudowy mikrobiomu jelitowego i obejmować modyfikację diety najlepiej wspomaganą naturalnymi ekstraktami roślinnymi do obniżania i stabilizacji poziomu cukru we krwi.
W tym miejscu należy podkreślić, że procesu odbudowy prawidłowej jelitowej gospodarki hormonalnej, bez zmiany diety nie da się przeprowadzić wyłącznie suplementacją, podobnie jak i lekami z syntetycznymi GLP-1 i GIP. Po zakończeniu leczenia lekami Ozempic czy Mounjaro a także po przerwaniu suplementacji nie nastąpi żadna, odczuwalna poprawa w zdolnościach organizmu do produkcji GLP-1. Jedyną korzystną zmianą tego procesu może być zmniejszenie stanów zapalnych w organizmie, tylko w przypadku dużej utraty masy ciała. Niestety zasadnicze przyczyny dysfunkcji komórek L, bez zmiany diety, nie zostaną podczas kuracji zlikwidowane i aby tego dokonać a także jaki orientacyjny czas jest potrzebny do odbudowy prawidłowej hormonalnej gospodarki glukozowej sugerujemy z zapoznaniem się w dalszej części tego opracowania.
Kurację należy rozpocząć od zwiększenia spożycia pokarmów fermentowanych: kefiru, jogurtu naturalnego, kimchi, kapusty kiszonej i kombuchy zawierających bakterie probiotyczne, które produkują w jelicie krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA). Są to maślan, propionian i octan które efektywnie stymulują komórki L do wydzielania GLP-1. Drugim ważnym makroskładnikiem diety jest błonnik rozpuszczalny pochodzący głównie z warzyw i owoców. Aby proces aktywacji GLP-1 przyśpieszyć warto dodatkowo suplementować się prebiotykami w formie ekstraktów np. inuliną czy oligofruktosacharozą oraz nie mniej cennymi prebiotykami naturalnymi: czosnkiem, cebulą, porem, szparagami i cykorią, wspierającymi odbudowę mikrobiomu jelitowego.
Bez znaczącego wzrostu spożycia probiotyków i prebiotyków zwanych synbiotykami, regeneracja mikrobiomu jelitowego jest prawie niemożliwa albo rozciągnięta w czasie na wiele miesięcy lub lat.
Z diety wspierającej prawidłową gospodarkę hormonalną jelit bezwzględnie należy wykluczyć lub zminimalizować spożycie węglowodanów wysokoglikemicznych. Są one wchłaniane już w przedniej części jelita, doprowadzając do szybkiego skoku poziom cukru. W związku z tym, komórki L, które na skutek kontaktu z pokarmem reagują zwiększeniem produkcji GLP-1 nie mają wystarczającego sygnału i wytwarzają za małą ilość tego hormonu w stosunku do zwiększonego zapotrzebowania na GLP-1. Ten błędny sygnał hormonalny powoduje niedostateczną produkcję insuliny w trzustce i w konsekwencji wzrost poziomu cukru we krwi. Węglowodany niskoglikemiczne mają wystarczająco długi kontakt z komórkami L i odpowiedź hormonalna jest prawidłowa.
Z innych makroskładników białko, zwłaszcza z takich źródeł jak ryby, jaja, kurczak, tofu i rośliny strączkowe, pozytywnie stymuluje wydzielanie GLP-1 po posiłku.
Inaczej trzeba rozpatrywać wpływ tłuszczy na jelitową odpowiedź hormonalną. Należy zwiększyć spożycie zdrowych tłuszczy, takich jak awokado, orzechy, nasiona i oliwa z oliwek czy olej rybi (kwasy omega-3), które zawierają głównie tłuszcze nienasycone i mają udowodnione korzyści na zdrowie i produkcję GLP-1 w jelitach.
W „nowej” diecie należy ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych SFA ale tylko długołańcuchowych LCFA. Dieta bogata w tłuszcze nasycone (np. masło, tłuste mięso, smalec) może być związana z negatywnymi skutkami zdrowotnymi, takimi jak zwiększone ryzyko chorób serca, insulinooporność i zaburzenia metaboliczne. Mogą one również wpływać na mikrobiom jelitowy i zmniejszać wrażliwość komórek L na bodźce pokarmowe, co może prowadzić do zmniejszenia produkcji GLP-1.
Wyjątkiem jest olej kokosowy, który zawiera głównie średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT, ang. Medium-Chain Triglycerides), takie jak kwas laurynowy. MCT są szybko wchłaniane i transportowane do wątroby, gdzie są wykorzystywane jako źródło energii. Niektóre badania sugerują, że MCT mogą wspierać produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) w jelitach, które jak już napisaliśmy stymulują komórki L do wydzielania GLP-1.
Procesy stabilizacji poziomu cukru we krwi i zwiększenia wrażliwości organizmu na insulinę mogą przyśpieszyć zioła i ich ekstrakty. Najsilniej działające ekstrakty na metabolizm glukozowy z dodatkiem prebiotyków, zostały użyte w Multistaminie - suplemencie do przyrządzania koktajli z probiotykiem, jakim jest jogurt naturalny czy kefir.
W Multistaminie jest 9 składników wspierających aktywacje hormonów jelitowych wśród których przykładowo są:
berberyna, naturalny związek występujący w niektórych roślinach, który może zwiększać wydzielanie GLP-1 i poprawiać wrażliwość na insulinę
kurkumina, aktywny składnik kurkumy, który zwalcza stany zapalne, może wspierać zdrowie jelit i pośrednio wpływać na produkcję GLP-1.
Efekty stosowania naturalnych metod zwiększania poziomu GLP-1 mogą się różnić w zależności od indywidualnych czynników, takich jak stan zdrowia, styl życia, dieta, wiek i genetyka. Jednak można spodziewać się pewnych pozytywnych zmian, które mogą wystąpić w różnym czasie. Czasy tu podane należy traktować jako bardzo orientacyjne i nie mogą być stosowane do planowania długości diety:
Czas: Kilka dni do 2 tygodni
Efekt: Wprowadzenie diety bogatej w błonnik, prebiotyki i probiotyki może szybko poprawić funkcjonowanie jelit, redukując wzdęcia, zaparcia i inne problemy trawienne. Może to również wspierać mikrobiom jelitowy, co pośrednio wpływa na produkcję GLP-1.
Czas: 1-2 tygodnie
Efekt: Dieta bogata w błonnik i białko może zwiększyć uczucie sytości, co pomaga w kontrolowaniu apetytu i zmniejsza ochotę na podjadanie. GLP-1 odgrywa kluczową rolę w regulacji apetytu, więc zwiększenie jego poziomu może przynieść szybkie efekty w postaci mniejszego głodu.
Czas: 1-2 tygodnie
Efekt: Regularne posiłki bogate w składniki odżywcze oraz redukcja przetworzonej żywności mogą prowadzić do stabilniejszego poziomu energii w ciągu dnia.
Czas: 1-2 miesiące
Efekt: GLP-1 odgrywa ważną rolę w regulacji poziomu cukru we krwi i wrażliwości na insulinę. Poprawa diety, regularna aktywność fizyczna i redukcja stresu mogą prowadzić do lepszej kontroli glikemii i zmniejszenia insulinooporności.
Czas: 1-3 miesiące
Efekt: GLP-1 wpływa na uczucie sytości i spowalnia opróżnianie żołądka, co może prowadzić do zmniejszenia spożycia kalorii i stopniowej utraty wagi, zwłaszcza jeśli dieta jest połączona z regularną aktywnością fizyczną.
Czas: 1-3 miesiące
Efekt: Zmniejszenie poziomu cholesterolu LDL, trójglicerydów i poprawa poziomu cukru we krwi mogą być widoczne po kilku tygodniach stosowania zdrowych nawyków żywieniowych i regularnej aktywności fizycznej.
Czas: 3-6 miesięcy
Efekt: Długotrwałe stosowanie diety bogatej w błonnik, prebiotyki, probiotyki i zdrowe tłuszcze, wraz z regularną aktywnością fizyczną, może prowadzić do trwałej poprawy funkcji komórek L w jelicie i zwiększenia produkcji GLP-1.
Czas: 6 miesięcy i więcej
Efekt: Długoterminowe stosowanie zdrowych nawyków może zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca i zespół metaboliczny. Poprawa wrażliwości na insulinę i poziomu GLP-1 może znacząco wpłynąć na zdrowie metaboliczne.
Czas: 3-6 miesięcy
Efekt: Długoterminowe wsparcie mikrobiomu jelitowego poprzez dietę bogatą w błonnik, prebiotyki i probiotyki może prowadzić do trwałej poprawy zdrowia jelit, co pośrednio wpływa na produkcję GLP-1.
Czas: 3-6 miesięcy
Efekt: U osób z cukrzycą typu 2 lub stanem przedcukrzycowym, długoterminowe stosowanie zdrowych nawyków może prowadzić do lepszej kontroli glikemii i zmniejszenia zapotrzebowania na leki.
Indywidualne różnice: Efekty mogą być zauważalne w zależności od wyjściowego stanu zdrowia, genetyki i poziomu zaangażowania w zmiany stylu życia.
Spójność: Regularne stosowanie zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej jest kluczowe dla osiągnięcia długoterminowych efektów
Zdrowie ogólne: Osoby z istniejącymi chorobami metabolicznymi (np. cukrzyca, otyłość) mogą potrzebować więcej czasu, aby zauważyć znaczące poprawy.
Po zastosowaniu naturalnych metod zwiększania poziomu GLP-1 można spodziewać się poprawy trawienia, kontroli apetytu, poziomu energii, wrażliwości na insulinę i zdrowia metabolicznego. Krótkoterminowe efekty mogą być widoczne już po kilku tygodniach, podczas gdy długoterminowe korzyści, takie jak trwała poprawa poziomu GLP-1 i zmniejszenie ryzyka chorób metabolicznych, mogą zająć kilka miesięcy. Kluczowe jest regularne i konsekwentne stosowanie zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej.
Najczęściej zadawane pytania:
Tak. Produkcję GLP-1 można wspierać poprzez odbudowę mikrobiomu jelitowego i zmianę diety – zwiększenie spożycia błonnika, probiotyków, prebiotyków oraz zdrowych tłuszczów. Ważne jest także ograniczenie węglowodanów wysokoglikemicznych, tłuszczów trans i długołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych.
Najsilniej działają fermentowane produkty (kefir, jogurt naturalny, kimchi, kapusta kiszona, kombucha) oraz żywność bogata w błonnik rozpuszczalny (warzywa, owoce, rośliny strączkowe). Prebiotyki takie jak inulina, oligofruktoza, czosnek, cebula czy szparagi dodatkowo wspierają odbudowę mikrobiomu, co sprzyja produkcji GLP-1.
· Należy ograniczyć lub wykluczyć:
Nie. Suplementy ziołowe i ekstrakty (np. berberyna, kurkumina) mogą przyspieszać poprawę metabolizmu glukozy, ale bez zmiany diety i odbudowy mikrobiomu jelitowego nie nastąpi trwała regeneracja produkcji GLP-1. Podobnie, leczenie lekami GLP-1 nie usuwa przyczyn problemu – po ich odstawieniu organizm nie zacznie sam produkować więcej hormonu.